Zvuči apsurdno, ali je činjenica da u ovom trenutku nema tačnih podataka koliko se turista nalazi u Banjaluci. Broj njihovih dolazaka i noćenja pod znakom je pitanja, iako je obaveza da se svi gosti prijave. Međutim, u praksi, to i nije slučaj. I tako godinama. Cvjeta „crno tržište” i u ovoj oblasti. Lov u mutnom dovodi do pogrešnog zbira usljed netačnih podataka, jer gosti kao da volšebno „nestanu” po ulasku u Srpsku.
Javna je tajna da se ne prijavljuju sve posjete, kao ni tačan broj dana koje turisti provedu u nekom od hotela, motela, hostela ili drugih objekata.
Gotovo u svakoj lokalnoj zajednici postoje objekti koji su registrovani, ali veoma dug period ne prijavljuju nijedno noćenje, ili veliki hoteli prijave mali broj posjeta.
Nemoguće je da isti broj noćenja imaju Foča ili Višegrad i Modriča.
Bilo je primjera u kojima inspekcija otkrije duple ili po nekoliko knjiga gostiju, dok su nepravilnosti utvrđene i kod pružanja apartmanskih usluga.
I legalni iznajmljivači muku muče sa nelegalnom konkurencijom.
Nadležni su svjesni odstupanja između zvaničnog i realnog broja turista na ovim prostorima.
U Turističkoj organizaciji Banjaluke podržavaju inicijativu da se riješi ovaj problem nepreciznih podataka, „sive ekonomije” i loših navika „krađe gostiju”.
Iako se trude da privuku turiste, rezultati, sudeći po boravišnoj taksi, od koje se dijelom finansiraju, mogu biti mnogo bolji.
Stručna saradnica za odnose sa javnošću u gradskoj Turističkoj organizaciji Branka Branković podsjeća da se broj noćenja, koji oni dobiju od zvanične statitike, a koja zavisi od dobre volje prijavljivača, ne slaže sa iznosom naplaćene boravišne takse.
Strani turisti nam se vraćaju nakon teških mjeseci za turizam usljed pandemije korona virusa. Naši tradicionalni gosti Slovenci su ponovo su sa nama, a imamo najave značajnih posjeta iz regiona, ali i dijaspore za novogodišnje praznike, kada su planirana tri dana organizovanih proslava na otvorenom. Popunjenost u hotelskom smještaju je veća od 90 posto u Banjaluci, a do Pravoslavne nove godine očekujemo da svi kapaciteti budu potpuno popunjeni. Međutim, mi nećemo odmah imati tačnu cifru koliko je bilo gostiju u najvećem gradu Srpske tokom praznika. Iako je obaveza vlasnika smještanih kapaciteta da šalju podatke Zavodu za statistiku, nismo sigurni u brojke koje se njima, ponekad i sa zakašnjem, dostavljaju. I to nije njihov propust, već onih koji pokušavaju da izbjegnu obavezu prijavljivanja gostiju. Sve ovo bi se spriječilo uvezivanjem u sistem svih nadležnih organa, turističkih organizacija, inspekcije, Poreske uprave, statistike, APIF-a i drugih instanci – istakla je Brankovićeva.
Zbog sadašnjih problema, podsjeća, da će Turistička organizacija Banjaluke tek krajem januara imati podatke o broju turista u tom gradu u decembru, a zadnjih dana februara za prethodni mjesec.
I tako za svaki sljedeći.
Osim što Banjaluka i ostale lokalne zajednice ostaju bez boravišne takse, zakinut je i republički budžet.
Taj problem bi se riješio uvođenjem elektronskih knjiga gostiju i centralnog sistema, iz kojeg bi i Ministarstvo finansija imalo podatke o izdatim fiskalnim računima, odnosno plaćenim porezima.
Sagovornici našeg magazina iz IT oblasti ističu da bi sve riješila određena aplikacija, koja bi bila uvezana sa tri velika sajta, preko kojih se uglavnom vrše rezervacije i plaćanja smještaja.
Na taj način bi nadležni veoma lako mogli saznati da je izvršen buking, ali nije prijavljen.
U tom slučaju posla ima za inspekciju, koja bi obavila svoj dio kontrole, kao jedan od organa u cijelom postupku provjere broja gostiju u Srpskoj.
Dobijanje informacija o neregularnostima u slučaju digitalizacije bilo bi preciznije, čime bi se isključila samovolja pružalaca usluga smještaja gostiju u Srpskoj i izašlo iz „sive zone“ u oblasti turizma.
Postupak objedinjene kontrole dao bi i preciznije statističke podatke o udjelu turizma i ugostiteljstva u BDP-u Srpske.
U okruženju, Srbija je krenula ovim putem, nakon što su Slovenija i Hrvatske, već napravile značajne pomake, dok je kod nas pokrenuta inicijativa s ciljem da se zajedničkim radom svih nadležnih institucija i organa prevaziđe ovaj problem.
Prvi sastanak koordinacionog tijela je najavljen na dan izlaska ovog broja našeg magazina.
IZGUBLJENO U RAČUNANJU
Banjaluka je, prema zvaničnoj statistici, rekordne 2019. godine imala 136.000 noćenja i preko 90.000 dolazaka turista.
Uplaćeno je oko 300.000 KM boravišne takse.
Međutim, stvarni broj je vjerovatno bio pola miliona.
Ako je tačna procjena od oko 500.000 u najvećem gradu Srpske u pomenutom periodu, uz plaćenu boravičnu taksu od 2,5 KM došlo bi se do impozantne cifre, koja je nažalost – izgubljena.
Ne samo u toj oblasti.
STOP ZA KRIMINALCE!
Osim za turizam i ekonomiju, precizni podaci bili bi značajni i za bezbjednosti i omogućili bi brzu reakciju policije u slučaju svakog „sumnjivog lica”.
Lokalne zajednice više ne bi mogle izbjegavati dostavu podataka o gostima u hotelskim i drugim kapacitetima, a pružaoci apartmanskog smještaja, poznatijeg kod građana kao „stan na dan” ušli bi u sistem plaćanja obaveza državi, dok bi se posebno evidentirao zdravstveni turizam.
A neophodna ulaganja mnogo su manja od benefita koje bi donijela veća kontrola i fer tržišna utakmica. A za dobru uslugu, uvijek ima gostiju.
I stranih i domaćih.
A GDJE JE „STAN NA DAN”?
Nema tačnih podataka o apartmanskom smještaju u Banjaluci, odnosno u narodu uvriježenog naziva „stan na dan”.
Zvanično je registrovano oko 300 iznajmljivača, ali Branković ukazuje da su tu uslugu mnogi podvedeni pod druge djelatnosti.
– Pojedinci imaju u zakupu i po 30 stanova i u okviru određene djelatnosti su dodali i taj segment, ali mi nemamo te podatke, a posebno ne Zavod za statistiku, koji i „ne prepoznaje“ apartmanski smještaj – istakla je Brankovićeva.
U tim stanovima se ubacuje i po sedam kreveta, a pitanje je koliko osoba u njima boravi i da li tačan broj prijavljuju Poreskoj upravi Srpske.
autor: Faktor, tekst je izašao u štampanom izdanju Faktora od 16.decembra 2021. godine
