Punih 30 godina navršilo se danas od početka akcije hrvatske paravojske „Otkos 10“ koja je dovela do masovnog progona i ubistva Srba na području istočne Bilogore, gdje je od 1991. do 1997. godine stradalo 66 osoba, većinom Srba i onih koji su bili u rodbinskim vezama sa srpskim porodicama, saopšteno je iz Dokumentaciono-informacionog centra „Veritas“.
Akcija je počela 31. oktobra napadom na Grubišno Polje, a u dva naredna dana kompletno stanovništvo iz 23 sela i određeni broj žitelja iz još 15 sela napustilo je to područje u izbjegličkoj koloni, u kojoj se našlo 4.000 ljudi i više od 600 vozila.
Oni su prešli u BiH, u kojoj još nije bilo ratnih sukoba, a u koloni je bilo i 250 Hrvata, Čeha, Mađara i Roma.
Od ukupnog broja stradalih na području istočne Bilogore, oblasti koja se nalazi u trouglu između Bjelovara, Daruvara i Virovitice, bio je 41 civil. Od toga ih je 17 ubijeno prije akcije „Otkos 10“, kao i 23 pripadnika Teritorijalne odbrane, dok su dvojicu Srba, koji su ostali u hrvatskoj vojsci i policiji, likvidirali „saborci“.
U ovoj zločinačkoj akciji do temelja su zapaljene drvene crkve bilogorskog stila, jedinstveni spomenici kulture nulte kategorije pod zaštitom Uneska – hramovi Svetog Dimitrija u Rastovcu i Uspenja Presvete Bogorodice u Donjoj Rašenici, koji datiraju sa početka 18. vijeka.
Za zločine nad Srbima počinjene u istočnoj Bilogori do sada je odgovarao samo Veljko Marić, pripadnik hrvatskog Zbora narodne garde iz Grubišinog Polja, kojeg je Vijeće za ratne zločine u Beogradu osudilo na 12 godina zatvora zbog ratnog zločina protiv civila.
Marić je optužen da je 31. oktobra 1991. godine u selu Rastovac kod Grubišnog Polja, hicima iz vatrenog oružja ubio Petra Slijepčevića, koji je rođen 1926. godine.
Srpsko pravosuđe otvorilo je protiv Marića još jednu istragu zbog sumnje da je u septembru 1991. godine u Grubišnom Polju likvidirao Srbe Miću Vasiljevića i Vladimira Kučeru, te mučio Zvjezdana Mačka.
Iako istraga nije završena, Marić je u junu 2015. godine iz Srbije, gdje je izdržavao kaznu, prebačen u Hrvatsku.
Prilikom transfera, Hrvatska se obavezala da će nastaviti krivični postupak protiv Marića započet u Srbiji, ali do sada nema potvrde da ispunjava preuzetu obavezu.
Na području istočne Bilogore do Drugog svjetskog rata je živjelo 18.000 Srba, a, prema popisu iz 2011. godine, u tom kraju ih danas ima manje od 1.000.
