Bakir Krajinović, metorolog Federalnog hidrometeorološkog zavoda, objasnio je detaljno šta su to toplotni talasi i koliko ih i kada do sada tokom ove godine bilo u Bosni i Hercegovini.
Danas je na snazi narandžasti meteoalarm.
Od maja do septembra toplotni talasi prouzrokuju velike probleme našim uobičajenim aktivnostima, zbog toga sve češće su u fokusu stručne i naučne zajednice, ne samo iz oblasti meteorologije i klimatologije, nego i drugih nauka. Svjetska meteorološka organizacija definiše toplotni talas kao period sa pet ili više uzastopnih dana u kojima je maksimalna temperatura vazduha viša za 5 °C u odnosu na prosječne maksimalne temperature vazduha za taj period.
Očekivane temperature vazduha, zbog kojih je i na snazi narandžasti meteoalarm, kretaće se od 33 do 40 °C, lokalno na sjeveru Bosne i u unutrašnjosti Hercegovine i do 42 °C. Prosječne maksimalne temperature vazduha za avgust po gradovima BiH kreću se od 27 do 34 °C. Sve ukazuje da je pred nama još jedan toplotni talas.
Do sada smo imali po jedan toplotni talas u junu (19 – 23) i julu (15 – 19), a kako stvari stoje, izgledan je i jedan u avgustu (21 – 27). Češći i intenzivniji toplotni talasi direktno su povezani s klimatskim promjenama i jadna su od najozbiljnijih posljedica globalnih promjena u atmosferi. Iz godine u godinu ne zaobilaze ni Bosnu i Hercegovinu. Izuzetno su opasni po ljudsko zdravlje, poljoprivredu (ratarstvo i stočarstvo) kao i druge grane naše privrede. Nema nijednog dijela društva da nije negativno pogođen posljedicama toplotnog talasa, zbog toga i hidrometeorološke službe posebno prate razvoj sinoptičke slike i pozorno najavljuju upozorenja kako bi pravovremeno odreagovali i smanjili negativne posljedice toplotnih talasa.
“Globalno, klima je promijenjena. Planeta je toplija za jedan stepen i tih jedan stepen su pokretači svega – i intenzivnih padavina i toplotnih talasa, imamo ih nekoliko puta više nego sedamdesettih, osamdesetih godina prošlog vijeka. Tada je bilo godina kad nije bilo nijednog toplotnog talasa, a sada ih imamo tri-četiri”, rekao je klimatolog, profesor dr Vladimir Đurđević.
“Toplotni talasi su opasni kada se zajedno s povišenom temperaturom vazduha, javlja i povišena vlaga vazduha, pa tada govorimo o sparnom vremenu. Naša će svakodnevica postati toplotni talasi, jer klimatski modeli već odavno predviđaju da će usljed globalnog zagrijavanja toplotni talasi u južnoj Evropi postati češći, dugotrajniji i intenzivniji”, Mirko Orlić, akademik, hrvatski geofizičar i profesor s Prirodoslovno-matematičkog fakulteta u Zagrebu.
“Prilikom visokih temperatura vazduha ljudski se organizam hladi znojenjem. Na toplotni stres koji osjeća ljudski organizam utiču i strujanje vazduha i vlaga. Uz veliku količinu vlage u vazduhu, teže je prenijeti toplotu sa tijela u atmosferu, pa se organizam otežano hladi. Kako za ljude, slično je i za životinje i biljke. Vruće, sparno i suvo vrijeme nije ugodno nikome, posebno ako potraje duže”, kaže mr. sc. Lidija Srnec, voditeljica Odjela za klimatsko modeliranje, praćenje klimatskih promjena i biometeorologiju DHMZ-a, napisao je Krajinović.
