Godinama unazad lokalne zajednice u Republici Srpskoj često su izbor stranaca i kompanija iz inostranstva za pokretanje biznisa, a isti trend je nastavljen i ove godine, kada je u Srpskoj osnovana 201 nova firma, čiji su vlasnici stranci.
Tako je, prema podacima Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF), u Srpskoj trenutno registrovano 2.817 firmi čiji su vlasnici iz inostranstva, dok je 1. januara ove godine broj bio manji za 201 firmu, odnosno bilo je registrovano 2.616 takvih firmi.
Među deset lokalnih zajednica u kojima je prijavljeno najviše novoosnovanih firmi u ovoj godini našle su se Banjaluka, Bijeljina, Istočna Ilidža, Gradiška, Istočno Novo Sarajevo, Laktaši, Prnjavor, Zvornik, Prijedor i Trebinje.
Kada je riječ o djelatnostima kojima se bave firme koje su registrovane ove godine, iz APIF-a ističu da su to najčešće oblasti savjetovanja koje se odnosi na poslovanje i ostalo upravljanje, računarskog programiranja, nespecijalizovane trgovine na veliko, kao i agencija za reklamu i propagandu.
Takođe, na spisku deset najčešćih djelatnosti našle su se i inženjerske djelatnosti i s njima povezano tehničko savjetovanje, proizvodnja električne energije, posredovanje u trgovini raznovrsnim proizvodima, izgradnja stambenih i nestambenih zgrada, trgovina automobilima i motornim vozilima lake kategorije i trgovina na veliko parfimerijskim i kozmetičkim proizvodima.
Goran Račić, predsjednik Područne privredne komore Banjaluka, kazao je za „Nezavisne novine“ da je činjenica da se i ove godine, kao i prethodnih godina, osniva veliki broj kompanija i da su to uglavnom kompanije iz regiona.
„Kompanije koriste određene olakšice koje pruža naš poreski sistem, prije svega niska profitna stopa, i jedan dio svog prometa i poslovanja prebacuju u Republiku Srpsku, što je za nas, u svakom slučaju prihvatljivo, jer oni porez na dobit plaćaju u ovoj državi, samim tim utiču na naš poreski sistem u pozitivnom efektu“, ističe Račić.
Takođe, on navodi da se često mogu čuti kritike na račun firmi s malim brojem radnika da ostvaruju veliki promet i dobit i da se često radi o ovakvim firmama, međutim Račić navodi da je bolje da te firme rade ovdje i plaćaju poreze i doprinose nego u drugim zemljama.
Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, u razgovoru za „Nezavisne novine“ ističe da struktura novoosnovanih firmi pokazuje da one teže korištenju resursa znanja, ali i da će demografski trendovi, koji su nepovoljni, uticati na manji broj stranih firmi koje će težiti masovnom zapošljavanju jeftine radne snage.
„Mi moramo ulagati u obrazovanje i privlačiti paralelno industrije većeg nivoa dodane vrijednosti čiji su proizvodi i usluge intenzivne znanjem. Takve firme su takozvani pobjednici tržišnih niša s obzirom na svoju tržišnu poziciju koja im omogućava dugoročnu održivost. Dakle, zapošljavaju manji broj visokoobrazovanih, a imaju visok profit i zarade“, kaže Mlinarević za „Nezavisne novine“.
