I u Republici Srpskoj imamo parove koji mogu potvrditi Paskalovu misao da ljubav nema godina, ona se uvijek rađa. Zna to najstariji „mladoženja” u 2020. godini, koji je u trenutku sklapanja braka imao čak 85 godina, a nevjesta 79 godina! Najmlađi mladoženja, koji je zaključio brak u toku 2021. godine, imao je samo 17, dok je najmlađa nevjesta jedva izašla iz tinjedžerskih godina i imala je svega 16 godina.
Ne žure u brak!
Prosječna starost pripadnica nježnijeg pola prilikom zaključenja braka je 29, dok prvi brak u prosjeku zaključuju sa 27,3 godine.
Muškarci se nešto kasnije odlučuju na zajednički život u dvoje uz obavezni zvanični papir, odnosno sa 32,5 godina, a prvi brak mladoženje u prosjeku sklapaju sa 30,3 godine.
Statističari u Srpskoj su izračunali da se u prosjeku na hiljadu stanovnika u Srpskoj zaključi pet novih brakova.
U 2020. godini broj sklopljenih brakova bio je manji za 28,4% u odnosu na 2019. godinu.
Prosječna starost majke pri rođenju prvog djeteta u Republici Srpskoj je 27,9 godina, te je u odnosu na 2019. godinu, prosječna starost povećana za 0,1 godinu.
Žene kod nas još uvijek ranije postaju majke, u odnosu na EU, gdje, prema posljednjem raspoloživom podatku Eurostata za 2019. godinu, prosječna starost majke prilikom rođenja prvog djeteta bude 30,9 godina.
I ovi podaci ukazuju na tendenciju da žene odlažu rađanje djece.
Ukupna prosječna starost majke u Republici Srpskoj bila je 29,4 godina u 2020. godini.
U posljednjem periodu, kada su u pitanju živorođena djeca i posmatrajući prosjek od pet godina, u braku se rađa oko 83% mališana.
Ukupan broj živorođenih beba u 2020. godini u odnosu na prethodnu godinu bio je manji za 1,2%, podaci su Republičkog zavoda za statistiku.
Žene žive duže!
Žene u Srpskoj su dugovječnije od muškaraca.
Ipak, svima se smanjuje životni vijek.
Naime, očekivano trajanje života u Republici Srpskoj pri rođenju smanjeno je za 1,01 godinu za muškarce i 0,86 godina za žene i to između 2016. i 2020. godine, dok je najveći porast evidentiran između 2015. i 2016. godine.
U 2020. godini očekivano trajanje života za žene je iznosilo 79,24, dok je za muškarce bilo 73,34 godine.
Ukupan broj umrlih u 2020. godini, u odnosu na prethodnu godinu, bio je veći za čak 9,9%. Prosječna starost umrlog lica u Republici Srpskoj je 74,8 godina.
U prosjeku, žene žive duže od muškaraca za oko šest godina.
Oko polovina umrlih život završi zbog bolesti sistema krvotoka, a oko jedne petine umre od malignih tumora. Na hiljadu živorođenih beba, u prosjeku umre oko dvije bebe do godinu dana starosti. Stopa smrtnosti odojčadi u Republici Srpskoj u 2020. godini iznosila je 4,7%.
Smanjena stopa rađanja, negativan migracioni saldo, sve manje sklopljenih brakova i sve veći broj razvoda samo su neki od uzroka koji najdirektnije utiču na smanjenje ukupnog broja stanovnika, kao i pada broja djece koja se upisuju u osnovnu školu.
Zbog toga,statistika osnovnog obrazovanja u prethodnom petogodišnjem periodu pokazuje da tzv. „bijela kuga” postaje sve ozbiljniji problem.
Na početku školske 2020/2021. godine u odnosu na 2019/2020. godinu, broj učenika u osnovnim školama u Srpskoj bio je manji za 1 577 ili 1,8%, broj odjeljenja veći za 39, a broj nastavnika manji za 13.
Prosječan broj đaka u odjeljenju bio je 17, dok je taj prosjek u zemljama u EU u isto vrijeme iznosio od 25 do 30 učenika.
Prema Zakonu o osnovnom obrazovanju i vaspitanju u Republici Srpskoj, odjeljenje istog razreda optimalno može da ima 25 učenika, minimalno 18, a maksimalno 30 učenika, odnosno 32 učenika u slučaju postojanja samo jednog odjeljenja.
KO SE ČEŠĆE SELI?
Najveći broj migracija u Republici Srpskoj zabilježen je u populacionoj grupi od 20. do 34. godine, a za preseljenje u ovoj dobi se češće odlučuju žene.
U starosnoj grupi od 35 i više godina, u migracijama više učestvuju muškarci.
Migracioni saldo (razlika između broja doseljenog i odseljenog stanovništva) u 2020. godini povećan je u odnosu na 2019. godinu za 807.
Drugim riječima, u 2020. godini u Republiku Srpsku doselilo se 807 stanovnika više nego u 2019. godini.
autor: Faktor, tekst je izašao u štampanom izdanju FM 30, od 13.januara 2022. godine
