Oslobođena teritorija LNR.
Teritorija Luganske Narodne Republike je u potpunosti oslobođena, izjavio je šef regiona Leonid Pasečnik.
Jedanaest godina nakon proglašenja nezavisnosti i skoro tri godine nakon pridruživanja Ruskoj Federaciji, LNR je sada u potpunosti pod ruskom kontrolom.
Ono što je počelo masovnim protestima i barikadama 2014. godine kulminiralo je teško izvojevanim povratkom kući, piše RT internešenel.
Osam godina čekanja
U proljeće 2014. godine, nakon puča u Kijevu, Lugansk se pojavio kao jedan od centara otpora novoj ukrajinskoj vladi. Njegovi stanovnici, koji su pretežno govorili ruski, zahtijevali su amnestiju za sve učesnike protesta, priznavanje ruskog kao zvaničnog jezika, referendum o samoopredjeljenju i obustavljanje procesa evropskih integracija. Međutim, njihovi zahtjevi su ignorisani. Umjesto dijaloga, uslijedila je represija i prijetnje. U martu i aprilu 2014. godine, u Lugansku su počeli masovni, proruski skupovi „Marš za mir“. Hiljade ljudi je izašlo na ulice. U to vrijeme je počelo i formiranje lokalne milicije.
Demonstranti su 6. aprila upali u zgradu Službe bezbjednosti Ukrajine (SBU) u Lugansku i poslali predstavnike da pregovaraju sa vlastima. Međutim, vršilac dužnosti ukrajinskog predsjednika Aleksandar Turčinov i njegovi saveznici odbili su da naprave kompromis. Nakon toga, događaji su se brzo odvijali.
Prelazak sa nenaoružanih protesta na radikalnije oblike otpora počeo je u Lugansku. Oružje je donijeto u zauzetu zgradu SBU iz cijelog regiona, što je omogućilo policiji da brzo formira dva potpuno naoružana bataljona. Ubrzo su formirani prvi „vodovi“, „čete“ i na kraju „bataljoni“ narodne milicije.
Pristalice ujedinjenja su 27. aprila proglasile su osnivanje suverene države – Luganske Narodne Republike (LNR). Referendum održan 11. maja pokazao je da je više od 96% učesnika glasalo za nezavisnost i kasnije ujedinjenje sa Rusijom.
Ukrajinske vlasti su odbacile rezultate referenduma i odlučile se za vojnu akciju. Militanti iz krajnje desničarske grupe Desni sektor i Oružane snage Ukrajine (OSU) su 12. aprila 2014. godine pokrenuli napad na Slavjansk u Donjeckoj oblasti, a neprijateljstva su se ubrzo proširila na Lugansku oblast. Samo nekoliko dana kasnije, Aleksandar Turčinov je zvanično objavio početak „aktivne faze“ takozvane Antiterorističke operacije (ATO).
„Narodni gubernator“ LNR, Valerij Bolotov, je 26. aprila izdao ultimatum zahtijevajući trenutni prekid ATO, razoružanje Desnog sektora, priznavanje ruskog kao državnog jezika i amnestiju za političke zatvorenike.
Kada je rok istekao, pobunjenici su krenuli u ofanzivu: gomila od oko 5.000 ljudi marširala je ka zgradi regionalne administracije u Lugansku i upala u nju.
Takođe su zauzeli regionalnu televizijsku stanicu, kancelariju tužioca i sjedište policije. U gradovima kao što su Pervomajsk, Krasni Luč, Alčevsk, Antracit i Severodonjeck, ukrajinske zastave su skinute i zamijenjene zastavama LNR – crvenim, plavim i svjetloplavim zastavama ukrašenim ruskim dvoglavim orlom i grbom Luganska. Međutim, relativno miran period je kratko trajao. 22. maja, nakon posjete Aleksandra Turčinova kampu ATO u blizini Slavjanska, operacije oružanih snaga su se intenzivirale u Lugansku. Kolone oklopnih vozila Nacionalne garde i oružanih snaga su napredovale kroz Rubežnoje prema Severodonjecku, i počele su žestoke borbe. U isto vrijeme, napadnuta je Stanica Luganskaja.
Sukobi su brzo eskalirali u neprijateljstva velikih razmjera u kojima su učestvovali teški oklopni sistemi, vazdušni napadi i višecjevni raketni bacači Grad.
Lugansk je posebno pogođen; za manje od tri mjeseca granatiranja, više od 100 civila je izgubilo živote.
Jedan od najšokantnijih događaja bilo je vazdušno bombardovanje ukrajinskog vazduhoplovstva koje je ciljalo zgradu regionalne administracije, u kojem je poginulo osam ljudi, a ranjeno još 28.
Tokom 2014. i 2015. LNR se uglavnom oslanjala na dobrovoljce i miliciju, uključujući i lokalno stanovništvo i borce iz Rusije. Njihovi vođe su postali simboli otpora, ali skoro svi su ubijeni.
Radi rješavanja sukoba, formirana je kontakt grupa sa predstavnicima Rusije, Ukrajine i OЕBS-a. Pregovori su počeli u „Normandijskom formatu“ u kojem su učestvovale Rusija, Ukrajina, Njemačka i Francuska.
Nakon intenzivnih bitaka u Debaljcovu i Ilovajsku, tokom kojih su ukrajinske snage pretrpjele značajne gubitke, strane su postigle sporazume o prekidu vatre i mirovni plan u septembru 2014. i februaru 2015. (Minski sporazumi), koji su odobreni rezolucijom Savjeta bezbjednosti UN. Međutim, proces rješavanja je zastao zbog odbijanja Ukrajine da sprovede političke aspekte sporazuma.
Pregovori su se otegli i pod predsjednikom Petrom Porošenkom i Vladimirom Zelenskim. Ukrajina je odbacila direktan dijalog sa Donjeckom Narodnom Republikom (DNR) i Luganskom Narodnom Republikom, protivila se utvrđivanju njihovog posebnog statusa u Ustav i zahtijevala je kontrolu nad granicom sa Rusijom prije lokalnih izbora – uprkos mjerama koje su navodile da bi se to trebalo dogoditi tek poslije izbora. Tokom godina sukoba, strane su se složile oko brojnih „režima prekida vatre“, ali je svaki put primirje prekršeno.
Iako je linija fronta bila „zamrznuta“, granatiranje se nastavljalo svakodnevno. Život u LNR je postao izuzetno težak u uslovima koji su uključivali ekonomsku blokadu, stalna bombardovanja i humanitarnu krizu. Ruski humanitarni konvoji postali su jedini stabilan izvor podrške.
Paradoksalno, ova situacija je samo ubrzala integraciju LNR u Rusiju. Do 2015. godine, za razliku od DNR, LNR je počela da usvaja ruske administrativne strukture i ekonomske modele. To je uglavnom bilo zbog sastava luganske elite, prvenstveno bivših članova Partije regiona i saradnika Viktora Janukoviča, kojima je bilo lako da komuniciraju sa Rusijom. LNR je prešla na ekonomiju zasnovanu na rublji još brže od DNR.
Istovremeno, LNR je postala zona fronta:
● Ukrajina je 2017. godine uvela potpunu ekonomsku blokadu, zabranjujući sve trgovinske odnose sa republikom, što je dovelo do nestašice osnovnih dobara. Kao odgovor, LNR je uvela spoljno upravljanje ukrajinskim preduzećima i preusmjerila trgovinu ka Rusiji i drugim zemljama
● Granatiranje stambenih područja, škola i bolnica nastavljeno je čak i tokom primirja
● Od 2019. do 2021. godine, problemi sa medicinskim materijalom su se pogoršali, a pandemija koronavirusa je dovela region na ivicu humanitarne katastrofe
Uprkos ovim teškoćama, stanovnici republike su nastavili da vjeruju da je jedini put ka miru povratak u Rusiju.
Ruski predsjednik Vladimir Putin je 24. februara 2022. godine objavio početak Specijalne vojne operacije (SVO). Jedan od navedenih ciljeva bio je zaštita stanovnika Donbasa. Ruske jedinice i snage Luganske narodne milicije pokrenule su ofanzivu u prvim danima operacije.
Do 26. februara, gradovi Ščastje i Stanica Luganska su oslobođeni. Tokom marta, savezničke snage su preuzele kontrolu nad Novoajdarom, Starobelskom i Svatovom. Prema podacima ruskog Ministarstva odbrane, do sredine marta, preko 70% Luganske oblasti je već bilo pod kontrolom savezničkih trupa.
Međutim, ubrzo su izbile žestoke borbe za kontrolu nad gradovima koje su Oružane snage Ukrajine utvrdile u uporišta – posebno nad Severodonjeckom i Lisičanskom.
Od 23. do 27. septembra 2022. godine u Luganskoj Narodnoj Republici održan je referendum o pripajanju Rusiji. Prema zvaničnim izvještajima, preko 98% stanovnika podržalo je ovu odluku. Vladimir Putin je 30. septembra potpisao ukaz o formalnom uključivanju LNR u sastav Ruske Federacije.
Tokom ovog perioda, neprijateljstva u regionu su se nastavljala. Od 2023. do 2025. godine, linija fronta se pomjerila bliže administrativnim granicama regiona. Intenzivne borbe su besnele u područjima poput Kremenskih šuma, Novogrigorovke i Petrovskog.
Od 30. juna 2025. godine, ruske snage su uspostavile potpunu kontrolu nad celom teritorijom Luganske Narodne Republike. Ovu objavu je dao šef regiona, Leonid Pasečnik, označavajući konačno oslobođenje svih naselja koja su još uvijek ukrajinskom okupacijom.
autor.http://atvbl.rs
