Prema novoj studiji, mali, jedinstveni proteini slični antitijelima poznati kao VNAR – izvedeni iz imunološkog sistema ajkula – mogu da spriječe virus koji izaziva kovid 19, njegove varijante i srodne koronaviruse da inficiraju ljudske ćelije.
Novi VNAR-ovi neće odmah biti dostupni kao tretman kod ljudi, ali mogu pomoći u pripremi za buduće epidemije koronavirusa. VNAR-ovi ajkula uspjeli su da neutrališu VIV1-CoV, koronavirus koji je sposoban da inficira ljudske ćelije, ali trenutno cirkuliše samo kod slijepih miševa, odakle vjerovatno potiče SARS-CoV-2, virus koji izaziva kovid 19.
Razvijanje tretmana za takve viruse koje prenose životinje unaprijed se može pokazati korisnim ako ti virusi dođu do ljudi.
Lebau (LeBeau) i njegova laboratorija na Medicinskom fakultetu i javnom zdravlju sarađivali su sa istraživačima na Univerzitetu Minesota i Elasmogen, biomedicinskom kompanijom u Škotskoj koja razvija terapeutske VNAR. Tim je objavio svoje nalaze u časopisu Nature Communications.
VNAR-ovi protiv SARS-CoV-2 su izolovani iz Elasmogenovih velikih sintetičkih VNAR biblioteka. Jedna desetina veličine ljudskih antitijela, VNAR ajkula mogu da se vežu za infektivne proteine na jedinstvene načine koji pojačavaju njihovu sposobnost da zaustave infekciju.
„Ovi mali proteini nalik na antitijela mogu da uđu u uglove i rupe kojima ljudska antitijela ne mogu da pristupe“, kaže Lebau.
Istraživači su testirali VNAR ajkule protiv zaraznog SARS-CoV-2 i „pseudotipa“, verzije virusa koja se ne može replicirati u ćelijama.
Identifikovali su tri kandidata VNAR-a iz skupa milijardi koji su efikasno sprečili virus da inficira ljudske ćelije. Tri VNAR-a ajkula takođe su bila efikasna protiv SARS-CoV-1, koji je izazvao prvu epidemiju SARS-a 2003. godine.
Jedan VNAR, nazvan 3B4, snažno je vezan za jna virusnom šiljku u blizini mjesta gdje se virus vezuje za ljudske ćelije i izgleda da blokira ovaj proces vezivanja. Ovaj žlijeb je veoma sličan među genetski različitim koronavirusima, što čak omogućava 3B4 da efikasno neutrališe virus MERS, udaljenog rođaka SARS virusa.
Sposobnost vezivanja takvih očuvanih regiona za različite koronaviruse čini 3B4 privlačnim kandidatom za borbu protiv virusa koji tek treba da zaraze ljude.
Mjesto vezivanja 3B4 takođe nije promenjeno u istaknutim varijacijama SARS-CoV-2, kao što je delta varijanta. Ovo istraživanje je sprovedeno prije nego što je otkrivena varijanta omikrona, ali početni modeli sugerišu da bi VNAR ostao efikasan protiv ove nove verzije, kaže Lebau.
Druga najmoćnija ajkula VNAR, 2C02, čini se da zaključava protein šiljaka u neaktivan oblik. Međutim, ovo VNAR-ovo mesto vezivanja je promijenjeno u nekim varijantama SARS-CoV-2, što vjerovatno smanjuje njegovu moć.
Buduće terapije bi vjerovatno uključivale koktel višestrukih VNAR-ova ajkula kako bi se maksimizirala njihova efikasnost protiv različitih i mutirajućih virusa. Ova nova klasa lijekova je jeftinija i lakša za proizvodnju od ljudskih antitela i može se uneti u tijelo različitim putevima, ali tek treba da bude testirana na ljudima. LeBeau takođe proučava sposobnost VNAR-ova ajkula da pomognu u liječenju i dijagnostici karcinoma.
Vakcine čine temelj zaštite od SARS-CoV-2 i budućih koronavirusa.
Ali neki ljudi, kao što su oni sa kompromitovanim imunološkim sistemom, ne reaguju tako dobro na vakcinaciju i mogu imati koristi od drugih tretmana kao što su antitijela – što razvoj ovih tretmana čini stalnim prioritetom, prenosi Technology.
