Velika pobjeda vladajuće koalicije u Republici Srpskoj na opštim izborima u BiH dala joj je snažan mandat da nastavi politiku snažnog zalaganja za Dejtonski sporazum i političku strukturu BiH uspostavljenu Ustavom BiH, piše u 28. Izvještaju Vlade Republike Srpske koji je upućen Savjetu bezbjednosti UN.
U Izvještaju je navedeno da su birači iz Republike Srpske ponovo izabrali aktuelnu vladajuću koaliciju na čelu sa SNSD-om, koja će predvoditi Narodnu skupštinu Republike Srpske i formirati novu Vladu, a koalicija je uspješna i na nivou BiH, budući da je osvojila većinu entitetskih mjesta u Parlamentarnoj skupštini BiH.
Kandidat koalicije Milorad Dodik izabran je za predsjednika Republike Srpske uz značajnu razliku u broju glasova, a aktuelni predsjednik Srpske Željka Cvijanović izabrana je za srpskog člana Predsjedništva BiH.
U Izvještaju je ukazano da je uspjeh vladajuće koalicije Republike Srpske u odbrani Dejtonskog sporazuma izazvao nezadovoljstvo u nekim ambasadama u Sarajevu.
„Određeni članovi međunarodne zajednice pokušali su da zabiju klin između građana Republike Srpske i njenog rukovodstva i čak su podržali preuranjene i neopravdane pozive na ponavljanje brojanja, i to prije nego što je Centralna izborna komisija (CIK) uopšte objavila preliminarne rezultate, a na osnovu tvrdnji o velikom broju nepravilnosti za koje je naknadno utvrđeno da su potpuno neosnovane“, istaknuto je u Izvještaju Vlade Republike Srpske.
U Izvještaju je navedeno da su napori opozicije i njihovih stranih saveznika propali jer, kao što pokazuju izborni rezultati, politika i prioriteti rukovodstva Republike Srpske odražavaju opredjeljenje velike većine birača u Republici Srpskoj.
„Građani Republike Srpske, kao i njeno rukovodstvo, smatraju da je očuvanje ustavne strukture BiH ključan prioritet“, konstatuje se u prvom poglavlju Izvještaja.
U ovom dokumentu naglašeno je da je zajednička posmatračka misija OEBS-a, Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope, Parlamentarne skupštine NATO-a i Evropskog parlamenta utvrdila da je predizborna kampanja „bila u takmičarskom duhu, uključujući i na društvenim mrežama, i poštovane su osnovne slobode udruživanja, okupljanja i izražavanja“, kao i da su posmatrači pozitivno ocijenili proces glasanja na 95 odsto od 1.785 posmatranih mjesta.
Uprkos pozitivnoj ocjeni OEBS-a da su izbori u BiH bili pošteni, prije nego što je prvo prebrojavanje glasova uopšte završeno, CIK, koji je pod kontrolom SDA i opozicije u Republici Srpskoj, naredio je ponovno prebrojavanje glasova za predsjednika Republike Srpske.
U Izvještaju je istaknuto da su se, nažalost, pojedine ambasade u Sarajevu direktno uplele u izborni proces izrazivši podršku, gotovo odmah, ponovnom prebrojavanju glasova, a da se nisu ni potrudile da sagledaju bilo kakve stvarne dokaze o nepravilnostima tokom glasanja.
U dokumentu se napominje da postoji mnogo razloga za sumnju da je nalog za ponovno brojanje rezultat neprimjerenih uticaja politike, a međunarodna zajednica trebalo bi da bude veoma oprezna kako ne bi bila upletena u političku zloupotrebu izbornog procesa, što bi predstavljalo direktnu povredu člana 41 Bečke konvencije o diplomatskim odnosima.
U Izvještaju Vlade Srpske se podsjeća da je SDA nezakonito preuzela kontrolu nad CIK-om i od tada ga zloupotrebljava u političke svrhe, da je CIK nezakonito formiran, odnosno da su prekršena poslovnička pravila za izbor članova te komisije, zato što zakonom utvrđen postupak javnog konkursa za izbor članova – nikada nije sproveden.
„Nezakonito formiranje CIK-a 2020. godine, kao i njegovi ispolitizovani postupci od tada do danas, navode birače da se zapitaju da li CIK sprovodi izbore korektno i da li je nalog za ponavljanje brojanja posebno politički motivisan? Neregularno je i bez presedana da CIK naredi ponovno brojanje i to čak prije objavljivanja preliminarnih rezultata“, istakli su u Izvještaju i dodali da je CIK 27. oktobra, nakon završetka takozvanog kontrolnog ponovnog brojanja, potvrdio pobjedu Milorada Dodika za predsjednika Republike Srpske.
Kada je riječ o ostalim izbornim rezultatima, u ovom dokumentu navedeno je da su bošnjački birači izabrali u Predsjedništvo BiH dva političara koji su posvećeni rasturanju Dejtonskog sporazuma – Željka Komšića i Denisa Bećirovića.
U Izvještaju se podsjeća da je Komšić jasno stavio do znanja da Ustav BiH (Aneks četiri Dejtonskog sporazuma) želi da zamijeni takozvanim „građanskim“ ustavom koji bi Bošnjacima dao slobodu da vladaju nad ostalim konstitutivnim narodima BiH, dok je Bećirovićeva politička stranka SDP na sličan način i jasno stavila do znanja da je njen konačni cilj ukidanje Republike Srpske i FBiH.
Iako kandidat stranke SDA za Predsjedništvo BiH Bakir Izetbegović nije izabran, SDA je osvojila najveći broj mandata u Parlamentu FBiH, kao i najveći broj federalnih mandata u Predstavničkom domu BiH.
Jedan od ključnih mehanizama zaštite konstitutivnih naroda iz Ustava BiH jeste uvođenje tročlanog Predsjedništva sa ciljem da se obezbijedi predstavljanje sva tri konstitutivna naroda u BiH – Bošnjaka, Srba i Hrvata i ova odredba je zamišljena kao zaštita svakog konstitutivnog naroda ponaosob od povrede njegovih interesa od drugih naroda.
Međutim, na izborima 2022. godine, baš kao i 2006, 2010. i 2018. godine, bošnjačke političke stranke bezobzirno su pogazile ovaj princip tako što su podsticale bošnjačke birače da glasaju za hrvatskog člana Predsjedništva, čime su Hrvate lišile mogućnosti da izaberu svog člana Predsjedništva BiH.
„S obzirom na činjenicu da su Bošnjaci daleko brojniji od Hrvata u FBiH, bošnjački birači mogli su da izaberu ne samo bošnjačkog člana Predsjedništva, nego i Željka Komšića, nominalno hrvatskog političara, bez ikakve podrške među Hrvatima (koji je čak proglašen personom non grata u nekim kantonima i gradovima sa hrvatskom većinom). Ova izborna manipulacija i ovaj put Bošnjacima praktično daje dva mjesta u Predsjedništvu, a Hrvatima nijedno“, naglašeno je u Izvještaju.
U prvom poglavlju Izvještaja Vlade Republike Srpske zaključuje se da svaki konstitutivni narod treba da bira svog predstavnika u Predsjedništvu, te da je izborni inžinjering kojim je Komšić izabran, a Hrvati obespravljeni – ciničan i nečuven.
